Hon yw'r drydedd gyfrol ar hugain mewn cyfres boblogaidd ar hanes Cymru. Ceir ynddi chwe ysgrif wedi eu hysgrifennu mewn dull darllenadwy ac atyniadol ar gyfer pawb sy'n ymddiddori yn hanes ein cenedl. Nod y gyfres yw dyfnhau a grymuso ymwybyddiaeth y Cymry Cymraeg o'u tras a'u hetifeddiaeth.

Yn y gyfrol hon ceir ysgrifau ar amrywiol bynciau gan A.D. Carr, Huw Meirion Edwards, William P. Griffith, Anwen Jones, Dafydd Roberts a Siwan Rosser.

'Cyfrol ragorol o ysgrifau bywiog, gafaelgar a difyr.' Y Cymro

'Cyfres anhepgor a gwir lwyddiannus.' Cylchgrawn Hanes Cymru

'Nid gormodiaith yw honni i'r gyfres hon drawsnewid ein dealltwriaeth o'n gorffennol a'n hagwedd at ein hanes.' Y Traethodydd

Cynnwys y gyfrol:
Y Canu Dychan yng Nghymru yn yr Oesoedd Canol gan Huw M. Edwards
Gweithwyr a Gwaith yng Nghymru'r Oesoedd Canol gan A.D. Carr
Baledi Newyddiadurol Elis y Cowper gan Siwan M. Rosser
Theatr Genedlaethol Cymru: Hanes Datblygiad Hunaniaeth Ddramataidd yn y Gymru Fodern gan Anwen Jones
Gweinyddu Cymru rhwng y Ddau Ryfel Byd gan William P. Griffith
'A Narrow Swathe of English Eccentricity?: Ailagor Rheilffyrdd Tal-y-llyn a Ffestiniog gan Dafydd Roberts