“Dyma gyfrol sy’n casglu ynghyd rhai o feddyliau praffaf a difyrraf y Gymru gyfoes. Trwy gyfrwng eu cyfraniadau gwelwn sut y mae drych y profiad Affro-Americanaidd yn cynnig golwg annisgwyl a dadlennol ar ein hanes a’n diwylliant ni.” Yr Athro Richard Wyn Jones

Mewn cyflwyniad eang a deuddeg ysgrif ddadlennol, fe’n tywysir o hanes prif ladmerydd yr ymgyrch yn erbyn caethwasiaeth yng Nghymru’r 18fed ganrif i’r Cymro Americanaidd a wnaeth fwy ‘oddieithr yr Arlywydd Lincoln’ dros ryddhau’r caethion, i hunangofiant caethwas a gyhoeddwyd yng Nghaerdydd.

Wedi cyrraedd yr ugeinfed ganrif ystyrir perthynas Paul Robeson â’r Cymry, y portread o’r Affro-Americaniad ar ffilm yn y Gymru gyfoes, ac fe geir ymdriniaeth arbennig o gerdd liwgar un o’n beirdd amlycaf.

A thrwy’r cyfan, fel trawsacen mewn alaw jazz, gwëir ymateb llenorion, beirdd a gwleidyddion i’w profiad personol ac arbennig hwy o fyd a diwylliant yr Affro-Americaniaid.

Cyfranwyr: Simon Brooks | Menna Elfyn | Hywel Francis Gwenno Ffrancon | Jerry Hunter | E. Wyn James | Bill Jones Harri Pritchard Jones | Helen Mary Jones | Owen Martell Gareth Miles | Daniel G. Williams | David Wyatt